In de politiek kiest men partij, in de kerk niet... toch ?

We leven in een democratisch land met een meerpartijen-stelsel. Dat betekent dat minstens 3 partijen aan de verkiezingen meedoen en er mogelijk meer dan één partij de macht kunnen delen. Ik kan daar als burger invloed op uitoefenen door te kiezen, te stemmen, op die partij wiens gedachtegoed het dichts bij dat van mij ligt. Ik kan ook nog eens partij kiezen door er lid van te worden. Daarmee ondersteun ik dit gedachtengoed ook nog op een andere wijze.

So far, so good zou je zeggen. Helder, duidelijk en overzichtelijk. Nu weet ik wel, binnen de partij wordt door individuen over bepaalde zaken soms anders gedacht en dat moet kunnen. En zolang uitvoering wordt gegeven aan het partijprogram is er niets aan de hand. Het wordt anders als er rondom verschillende thema's groepen gaan ontstaan die zich binnen de partij (en daar buiten) laten horen. Zeker als zij op die manier de eigen partij van koers wil laten veranderen of zelfs daartoe dwingen. Er zijn meer partijen die hier mee te kampen hebben en het CDA is de laatste tijd hiermee fors in het nieuws geweest. Ik ken de 'ins & outs' niet maar wat ik als buitenstaander vaststel, is dat er macht wordt uitgeoefend door leden uit de fractie, door beroep te doen op de leden die het met hen eens is. Een partij binnen een partij. Dat heeft de kabinetsformatie en de integriteit van de partij geen goed gedaan. Als ik lid was, zou ik me op z'n zachts gezegd bedonderd voelen. Maar ook voor mij als buitenstaander verdienen ze de schoonheidsprijs niet !

Gelukkig gebeurt dat binnen kerken en christelijke organisaties niet. Daar wordt vastgehouden aan het doel van de kerk of organisatie hetgeen uiteindelijk heeft te maken met het er 'zijn tot eer en glorie van onze God', toch ?

Ik loop met deze gedachte al een tijd rond en met schaamrood op mijn kaken moet ik bekennen en belijden dat dit lang niet altijd het geval is. Hoe meer ik lees, hoor en meemaak, probeer ik te snappen wat er in veel (te veel) kerken en gemeenten aan de hand is. Gemeentes die groeien en bloeien krijgen te maken met 'dissidenten', leiders die zich niet langer kunnen handhaven of leden (of medewerkers) die de gemeente verlaten. Nu liggen hier veel oorzaken aan ten grondslag maar ik wil er hier één aanstippen: PARTIJSCHAPPEN.

Als je wat verder inzoomt op probleemsituaties in kerken en organisaties dan valt mij op dat veel van de verwijdering klein begint, namelijk bij een probleem tussen twee á drie personen. Dat er meningsverschillen, 'ruzies' en conflicten zijn is niet zo raar. We zijn nu eenmaal mensen die soms de vaardigheden missen om met deze situaties om te gaan. Het is vaak een opeenhoping van pijn, verdriet of emoties. De bekende druppel is het startsein voor een heus conflict. Ook in dit stadium is het nog goed mogelijk om er met elkaar uit te komen. Wat mij hierin opvalt is de bepalende invloed van omstanders...

Diegene die zich verongelijkt voelt of zich niet in staand beleid kan vinden zoekt vaak een klankbord. Heb ik het bij het rechte eind ? Klopt het dat ik me zo voel ? Ben ik nu gek of is de rest gek ? Zolang dat klankbord buiten de gemeenschap (dus bij mensen die geen belang hebben) wordt gezocht is dat gezond en zeer aan te bevelen. Zeker als de buitenstaander objectief kan zijn en blijven. Het wordt anders als deze steun gezocht wordt bij insiders, vrienden, familie of mensen die mogelijk de zelfde zorgen of eigen belangen hebben. Voor dat je het doorhebt ontstaat er een groep. Een groep van gelijk gestemden, een groep vóór of een groep tegen... een PARTIJ. Vanaf dat moment bevinden we ons in de gevaren zone. RED LIGHT zou ik zeggen. Deze zone is te herkennen aan allerlei verschijnselen:

Het eerste verschijnsel is dat een klankbord vaak niet objectief is of kan blijven. Je krijgt al snel vooronderstellingen, vooroordelen en roddel. Het lucht even op maar is wel het begin van ongezonde situatie.

Als er een dergelijke groep ontstaat wordt er ook een andere groep verondersteld. Dat zijn die mensen die 'het' niet begrijpen, die anders denken en die geen medeleven lijken te tonen. Ondanks dat deze groep, geen groep wil zijn, wordt het er wel één, nl. de ANDERE PARTIJ. Deze groep zal in het in het zoeken naar wat er aan de hand is ook al snel spreken van 'wij en zij'. En zo gaat ook de 'andere partij' meteen mank.

Het volgende verschijnsel is mogelijk de meest destructieve... er wordt meer over elkaar dan met elkaar gesproken. En als er al met elkaar wordt gesproken, gebeurt dat vaak in een emotionele setting, formele setting of soms een juridische setting (overdrijf ik ???, helaas niet).

Regelmatig ge(mis)bruikt diegene die in de problemen zit, de groep om zich heen om macht uit te oefenen op de andere partij. Dat is vaak niet bewust maar daarom niet minder destructief.

Een (relatieve) buitenstaander die onderdeel uitmaakt van één van de partijen, kan moeilijk zelfstandig een oordeel vormen en zal zich binnen die groep daarover veelal niet uiten. Dat leidt tot polarisatie en 'group think'. De groep vóór is steeds meer vóór en de groep tegen steeds meer tegen. Elke poging om de nuance aan te brengen wordt moeilijker.

Wat mij het meest verbaast is het gemak waarmee we onze idealen en gemeenschappelijk ideeën over boord lijken te kunnen gooien ondanks het feit dat we we niet ver daarvoor met visie en veel passie samen bezig waren het doel van de kerk of organisatie te verwezenlijken.

Er zijn nog vele verschijnselen te noemen, maar dat hoeft niet om mijn punt in deze blog te maken. En voor dat ik dit punt uitschrijf begin ik bij mezelf. Ook ik heb me schuldige gemaakt aan de dynamiek die leid tot partijschappen en heb daar oprecht spijt van. Het heeft mij door de jaren heen bewust gemaakt van de verantwoordelijkheid die ik heb als ik met iets of iemand niet (voldoende) uit de voeten kan. Het is mijn eigen keuze om daar mensen bij te betrekken en ik kies zelf de wijze waarop dat plaats vindt. Het heeft me leren zien wat er gebeurt als ik als relatieve buitenstaander mee ga in een conflict en partij kies.

Ben je in conflict met iemand ? kies de dialoog met diegene zelf en niet mede ander !

Ben je buitenstaander ? kies geen partij, maar kies voor eenheid !

Zie je partijschappen ? kies geen partij maar help mensen te begrijpen hoe destructief partijschappen zijn !

In Gods Koninkrijk kennen we geen meerpartijenstelsel, laten we dat zo houden !