Het gras bij de ander…

Ik ben een groot fan van de essays van Willem Jan Otten. Prachtig geschreven met een rijke inhoud.  Een schitterende bundel is ‘Waarom komt U ons hinderen’, een 14-tal essays over schrijvers, theologen en filmmakers die voor hem van groot belang zijn geweest in zijn geestelijke ontwikkeling. Eén van de mooiste is die over René Girard.

Girard was een Frans-Amerikaans antropoloog en filosoof. Hij heeft één begrip voortdurend aandacht gegeven in als zijn boeken, dat van het nagebootste verlangen, of zoals hij het noemt, de mimesis. We verlangen naar iets, niet omdat we het zelf bedacht hebben, maar omdat iemand deze gedachte onbewust in ons geplant heeft, doordat de ander zijn verlangen naar iets heeft uitgesproken. Misschien was het ons niet eerder opgevallen, maar door de opmerking van de ander wordt er iets in ons wakker gemaakt. Je had niet gemerkt dat je iets miste, maar door de ander die het wel heeft, merk je ineens dat je hetzelfde ook heel hard nodig hebt.

In de loop van de tijd kreeg Girard steeds meer oog voor het gewelddadige karakter van de mens. Omdat  meerdere personen hetzelfde begeren, ontstaat er spanning. De elkaar bestrijdende begeerten kruisen elkaar en zorgen voor onderlinge spanning. We zouden het ook jaloezie kunnen noemen of het niet kunnen hebben dat een ander iets heeft wat jij niet hebt.

De engelse taal kent in dit verband twee woorden. ‘Envy’ betekent dat je naar iets verlangt dat jij niet hebt en een ander wel, terwijl ‘jealousy’ een gevoel is waarbij iets wat je hebt dreigt afgepakt te worden door een ander. (In het nederlands kennen we ook de woorden ‘afgunst’ en ‘nijd’)

Waarschijnlijk spelen deze gedachten en gevoelens ook in jouw kerk een rol. Bijvoorbeeld, omdat je voor je gevoel te weinig aandacht krijgt in vergelijking met de ander. Of, omdat het erop lijkt dat het bij de ander allemaal vanzelf en vlot gaat, terwijl jij voortdurend aan het worstelen bent. Of, omdat een groep bezig is met vernieuwing en de rust die er is aan het verstoren is, waardoor jouw gevoel van veiligheid bedreigd wordt.

Laten we geen zoekers van ijdele eer worden, die elkaar uitdagen, op elkaar afgunstig zijn!  (Galaten 5:26, Naardense Bijbelvertaling)

(On)vrede in de kerk

Sinds een aantal jaren ben ik mediator, ik houd mij bezig met conflicten. Dat vertel ik wel eens aan mensen, als ernaar gevraagd wordt. Als ik dan verder uitleg dat ik mij naast conflicten op het gebied van werk en familie ook speciaal richt op conflicten binnen kerken en christelijke organisaties krijg ik verschillende reacties. Niet-christenen fronzen hun wenkbrauwen, kijken verbaasd en vragen of er bij christenen dan ook conflicten zijn.

Christenen reageren anders. Zij kennen de praktijk. Het verbaast mij hoeveel verhalen ik te horen krijgen over ruzie en problemen binnen christelijke gemeenten en organisaties. Vrijwel iedereen die ik erover spreek weet wel voorbeelden te noemen. Het komt overal voor, binnen alle christelijke stromingen en kerkgenootschappen en bij vrijwel alle christelijke organisaties.  Dat werd ook nog weer eens duidelijk toen we onlangs in Assen een seminar organiseerden over `Vrede in de kerk’ De aanwezigen kwamen uit heel verschillende geloofsgemeenschappen. Allemaal hadden ze hun eigen verhaal over moeiten, ruzie en verdriet binnen de kerk.

Christenen leven voortdurend in de spanning tussen de Bijbelse opdracht om in vrede te leven en de dagelijkse praktijk van intermenselijke gevoeligheden en ruzies. En dat is niet vreemd, de Bijbel staat vol met conflicten.  Het grote punt is ook niet dat er conflicten zijn, het gaat om de manier waarop we ermee omgaan. Het is goed om inzicht te hebben in de oorzaak en de ontwikkeling van conflicten. Het helpt als je weet hoe je zelf reageert bij spanningen en als je weet op welke manier je kunt helpen een conflict te beëindigen.

De deelnemers aan ons seminar in Assen hebben hierover het een en ander geleerd. Ze kijken anders naar de werkelijkheid van ruzie in de kerk. Ze hebben ook geleerd dat omgaan met conflicten een vak apart is. Een vak waarin mensen zich gespecialiseerd hebben.  Deze mensen kunnen een belangrijke rol spelen in het goed omgaan met conflicten in een gemeente. Ze zijn beschikbaar!  www.vredestichters.nl